წაწლობა: მარადიული სიყვარული

ახლახან წავიკითხე ვაჟას, ზუსტად საუკუნის წინანდელი, წერილი წაწლობაზე. პირველ რიგში სქესის მიხედვით სიყვარულის განსხვავებული ხედვა ხომ ზუსტად აქვს დაჭერილი (“ქალი ცდილობს დროშა სიყვარულისა მაღლა ეჭიროს, სიყვარული იდეალური იყოს… მამაკაცი ცდილობს სიყვარული რეალობად აქციოს, განახორციელოს…”), მეორეც, ცოლ-ქმრის პოსტთაფლობისწლის თანამდევ მარადიულ პრობლემასაც ხსნის თავისდაუნებურად.

არა მგონია, მხოლოდ მე ვიყო ის გამონაკლისი, რომელსაც მოუსმენია ან უკვე მრავალწლოვან ცოლ-ქმრულ უღელში მყოფი, ან უკვე ცოლგაყრილი კაცებისგან, რომ თანაცხოვრებიდან რამდენიმე წლის შემდეგ, ცოლი აღარ იზიდავდათ როგორც სექსუალური ობიექტი. ერთმა თქვა, რომ როცა ეს ჟამი ჩამოჰკრავს, ის უბრალოდ როგორც ნათესავი ისე გიყვარს; პრობლემის ასეთი ინტერპრეტაციაც მოვისმინე: წარმოიდგინე, ყოველდღე შემწვარი წიწილა გედოს სუფრაზე, რაც არ უნდა საყვარელი კერძი იყოს, ოდესმე ხომ მოგბეზრდებაო? (შემწვარ წიწილაში თავისთავად გასაგებია, რომ აწ უკვე მოყირჭებული ცოლი იგულისხმებოდა.)

ისევ ვაჟას თუ დავესესხები: “ქალი კი მუდამ ამის მონატურია (მსურველია), ვაჟი ქალის სიყვარულით იწვებოდეს.”

ყვითელ პრესაში, ლიტერატურაში, ფსიქოლოგიაში ამ კრიზისულ სიტუაციასთან გასამკლავებელ რჩევებს უხვად არიგებენ: რომ “ცეცხლის” შესანარჩუნებლად ხშირ-ხშირად უნდა იცვალო იმიჯი, რომ არ უნდა გაიხსნა ბოლომდე (ამის ვარიაცია_შეინარჩუნო იდუმალება), უნდა იცვალო როლები, მოკლედ ძალისხმევა არ უნდა დაიშურო. რა თქმა უნდა, ეს რჩევები ქალებისთვის არის განკუთვნილი, ეს ხომ მათ უნდათ, ქმარი მათი ვნებით “იწვებოდეს”.

მაგრამ, საინტერესოა, გათხოვების ერთი წლის თავზე დაწყებული ეს დაუსრულებელი ბრძოლა ქმრის აღგზნების ოპტიმალური დონის შესანარჩუნებლად, ბოლოს და ბოლოს როდის უნდა დამთავრდეს? ან თუ არ დასრულდება, საერთოდ არსებობს კი ამოუწურავი რესურსი ამ ხერხების მარადიული გამოყენებისთვის, სხვანაირად რომ ავხსნათ: იმიჯის შეცვლის მიზნით შეიძლება: გახდე, გასუქდე; გადაიპარსო თმა, შეიღებო: შავად, ქერად, წითლად, იისფრად, მწვანედ, ლურჯად… გაიკეთო და მოიშორო ტატუ, პირსინგი… იარო სპორტული, კლასიკური, როკერული სტილით ჩაცმულმა; დაინტერესდე ჯერ ფეხბურთით, მერე კალათბურთით, მერე ცხენბურთით; ჯერ პოპით, მერე როკით, მერე კლასიკით… საბოლოოდ კი ეს შესაძლებლობები ოდესმე მაინც ამოიწურება, რაღა უნდა შესთავაზო ქმარს ახალი, როცა ყველა შესაძლო და შეუძლებელ “იმიჯს” მოირგებ, იმის მერე, რაც ნობელის პრემიასაც მიიღებ, პარაშუტითაც გადმოხტები და კოსმოსშიც აიჭრები?! ანუ იმიჯის ცვლისა და იდუმალების შენარჩუნების გზას ადრე თუ გვიან უპირობო ჩიხში შევყავართ.

იდეალური სიყვარულის რეცეპტი კი წაწლობის ტრადიციაში შეგვიძლია ვიპოვოთ, რეცეპტი ასეთია: გინდა მარადიული სიყვარული? მოუსმინე ვაჟას :P

“(წაწალს) ესმის, არ მოჰყვება კარგი შედეგი სიყვარულის განხორციელებას; ამის შემდეგ ტრფობა, სიყვარული ავადა ხდება, მას ჭლექი ეყრება, სნეულდება და ბოლოს კვდება კიდეც. სიყვარულის განხორციელების შემდეგ ქალი ვაჟის თვალში პირვანდელ მიმზიდველობას ჰკარგავს, მისი დანახვა, ქალთან დაწოლა ვაჟს ცეცხლს აღარ უკიდებს, აღარა სწვავს (რა იგულისხმება განხორციელებაში, მგონი, დაკონკრეტებას არ საჭიროებს).

ყოველ ეჭვს გარეშეა, რომ სიყვარულს ფიზიოლოგიური, სქესობრივი ვნებათა ღელვა უდევს საფუძვლად. ფესვები ტრფობისა იქ იმალება, ხოლო თუ ეს ვნებათა ღელვა შეაჩერა მოთმინებამ, მაშინ ეს გრძნობა სიყვარულისა უფრო ძლიერია, იგი იღებს იდეალურ ფორმას…”

ანუ, რადგან წაწლობა უკვე ძველმოდურია, ხსნა პეტინგშია :D

“(ბუნებამ სთქვა) მოდი ფშაველ ქალს ამ ტურფა იას, რადგან სილამაზისა მოკლე ვადა აქვს… ეს ცოტა დრო სიამოვნებით გავატარებინოთ. ჩაუდვა მოსიყვარულე, პლატონური სიყვარულით გამსჭვალული გული ვაჟკაცისადმი, ვინც იმას მოეწონება, ვიზედაც თვალი მიუვა; ხოლო მის მშობლებს, ნათესავებს მივცე ისეთი ხასიათი, მოუთმინონ ქალ-ვაჟს ერთად ყოფნა, ერთად წოლა, ხვევნა, კოცნა, მტლაშა-მტლუშიო… ვაჟს წაწალს ხშირად მოუნდება ქალთან წაწალთან ღამე, ბნელაში წანწალი, მაგრამ ინუგეშებს იმით, ქალი მას სიყვარულით მიიღებს, მკლავზე დაიწვენს, ბევრს, ძალიან ბევრს ალერსიან სიტყვას ეტყვის:” გენაცვალე, ვენაცვალე შენს თვალთა, ვენაცვალე შენს მკლავთა. მოიტა შენი ენა პირში ჩამიდე, მოიტა შენი ნერწყვი ჩავყლაპო”. საქმეს ხორციელ ჩხირკედელეობამდე არ მიიყვანს, ამ მხრივ ძალიან ბრთხილია და გამოცდილი…

წაწლობის წყალობით ქალ-ვაჟი ბევრს სულიერ ტანჯვას და სიამოვნებას განიცდიან. დიდს ვარჯიშობაშია იმათი გრძნობა-გონება და თუ ფშაველები პოეტური ხალხია, რაშიც ყველა, ვინც ფშაველებს იცნობს, დამეთანხნება, _ ფშავლის მოლექსეობის ბრალი, სხვათა შორის, წაწლობაც არი.”

მარადიულ სიყვარულთან ერთად, შეიძლება პოეტობასაც გამოეკრას ხელი…

ჩემ მიერ მრავალჯერ ნახსენებ გურუსაც არაერთხელ უთქვამს: გინდა, შენს შეყვარებულს სიცოცხლის ბოლომდე ისე უნდოდე, როგორც თავიდან? შეხვდი მხოლოდ ორ კვირაში ერთხელ და არასდროს დაწვე მასთან!

დასკვნა: დაოჯახება შთამომავლობის გაჩენის მიზნით თუა გამართლებული, თორემ თუ მარადიული სიყვარულის შენარჩუნება გინდა, ქორწინებით ყველაფერს გააფუჭებ. ვინ იცის, იქნებ ჯობია, იდეალური სიყვარულით უყვარდე “წაწალს” და არასდროს გახდე მისი, ვიდრე იმისთვის, ვინც ასე გაღმერთებდა, ბოლოს “შემწვარ წიწილად” იქცე.

ჩემი მიზანი ასე ვთქვათ წაწლობის ტრადიციის ფსიქოლოგიური კუთხით დანახვა იყო, რაც შეეხება ისტორიულ-ეთნოგრაფიულ ინფორმაციას, დაინტერესებულ მკითხველს ეს მასალები უფრო წაადგება: Civil ენციკლოპედიური ლექსიკონიდან წაწლობა, ვასასის პოსტი წაწლობა – ფშავური ტრადიცია, სტატია presa.ge-დან წაწლობა და სწორფერობა მთაში,

ფსიქოდრამა – ღალატი

დღეს მეორედ ვიყავი ფსიქოდრამის მონაწილე. სამსახურში რომ დიდი გაუგებრობა და ბურუსით მოცული მომავალი მაქვს, უკვე მითქვამს (ირიბად მაინც). პირად ცხოვრებაშიც გულგატეხილი შეყვარებულის როლში (ფსიქოდრამის მერე ამეკვიატა ეს სიტყვა) ვარ დარჩენილი. ასე რომ, მჭირდებოდა ზუსტად ეს: ახალი ხალხი, ახალი გარემო და ფსიქოლოგია!

ფსიქოდრამის წმინდა მეცნიერული განსაზღვრება ესაა:
ფსიქოდრამა ფსიქოთერაპიის მორენოსეული (იაკობ ლევი მორენო 1892-1974) ჯგუფური მუშაობის მეთოდია, დაკავშირებული „სპონტანურ თეატრთან“. ამ მეთოდის მეშვეობით შესაძლებლობა გეძლევა, საკუთარი თავი განსხვავებულ როლებში განიცადო, როლებს იმჟამად აქტუალური სიტუაციიდან (ან თავად შენთვის, ან ზოგადსაკაცობრიობოდ აქტუალური) გამომდინარე ირგებ. ფსიქოდრამის მიზანია საკუთარი ცხოვრებისეული რეალობის გაცნობიერება. ის ხელს უწყობს პიროვნებას, გვერდიდან დაინახოს საკუთარი მდგომარეობა გათამაშების და როლური გაცვლის მეშვეობით. ფსიქოდრამული გათამაშების დროს ადამიანი ერთდროულად არის საკუთარი დრამის მთავარი გმირი და მისი შემქმნელი (რეჟისორი).

სიტუაცია არის ასეთი: მონაწილეები ვსხდებით წრეზე, ვეცნობით ერთმანეთს, ვამბობთ საკუთარ თითო დადებით თვისებას, ვამატებთ რაიმე ჟესტს და ფსიქოდრამა გახსნილად ცხადდება:

პირველი შეხვედრა მოთელვითი ხასიათის იყო, დღეს კი როლებიც მოვირგეთ. ყველასათვის აქტუალური პრობლემა უნდა შეგვერჩია, საკუთარი გამოცდილებიდან გამომდინარე გვესაუბრა მასზე და შემდეგ ამ პრობლემის ამსახველი პატარა სცენა დაგვედგა. შევარჩიეთ ჩემ მიერ შეთავაზებული თემა: ღალატი (ეს ყველაფერი კონფიდენციალურობის ჩარჩოებშია მოქცეული, ამიტომაც მხოლოდ იმაზე ვისაუბრებ, რაც მე მეხება).

ზოგადი საუბარი ამ საკითხზე ყველას გვთხოვეს: პირადად მე, ჩემთვის აქტუალურ ორ თემაზე ვისაუბრე: პირველი, ეს იყო _ ცოლ-ქმრული ღალატი, მაშინ როცა ცოლი ღმერთქალიდან უკვე მოკვდავ ადამიანთა რიგებშია ჩამოქვეითებული, ქმარს კი ახალი თავგადასავლები და ახალი ღმერთქალი სჭირდება (ეს უშუალოდ მე არ მეხებოდა, მაგრამ მაინც…) და მეორე: როცა ”წამგლეჯის” როლში სხვა კი არა, თავად შენ აღმოჩნდები და მხოლოდ იმიტომ რომ მშიშარა ხარ (ანუ რაღაც მორალური კანონები კი არ გაბრკოლებს ისე ძლიერ, როგორც შიში) და პრობლემებს გაურბიხარ, თავს ანებებ სარისკო თამაშს (ეს უკვე ჩემი თავიდან გამომდინარე).

არ ვიცი, რატომ ვილაპარაკე ამაზე იქ და ისიც არ ვიცი, რატომ ვწერ აქ, მაგრამ ეს ისაა რაც მაწუხებს და ალბათ გამართლებას ველოდი მაშინაც და ახლაც. ასეთი საქციელის დიდი სიყვარულით, ან თუნდაც უარყოფით კონტექსტში, სხვა რაიმე სახელით მონათვლას. როცა ყველაფერი უკანასკნელ წვრილმანებამდე გარკვეულია, სრული სიმშვიდე მომიცავს ხოლმე, ეს გამომძიებლური სული კი, საკუთარ თავში ქექვისას მიაქტიურდება განსაკუთრებით.

როცა უკვე სცენაც დავდგით, ანუ გავანაწილეთ შეყვარებულებისა და კიდევ საბედისწერო მესამის (ქალი) როლი, ამ ყველაფრის განხილვაზე მიდგა საქმე და მე ”მესამეს” რასაც ჰქვია გადავუარე. პრინციპში ის ვთქვი, რასაც ვფიქრობდი: რომ ის უბრალოდ უსინდისოა, ასეთი ადამიანი კი წაგებული არასდროს არ რჩება. რაც შეეხება მოტყუებულ შეყვარებულს, ის საბრალოა, ღალატის დროსაც შესაბრალისია და თუ ამ ღალატს მიტოვება მოჰყვა, მაშინაც საწყალი იქნება. ბიჭმა თვითონ არ იცის, რა უნდა. მაგრამ ბოლოს მაინც ყველა დავინდე (ჩემში ფილანტროპმა გაიღვიძა!), დამნაშავის ძიების არეალი გავაფართოვე და დავასკვენი რომ: ბიჭი დამნაშავეა იმიტომ, რომ იმ ”მესამეს” თვალებს უჟუჟუნებდა და ”დიდი სიყვარულის” იმედი ჩაუსახა, შეყვარებული გოგო იმიტომ, რომ თვალებს იბრმავებდა და თავს იტყუებდა, და ის ”მესამე” იმიტომ, რომ ”ინტრიჟკაზე” უარი არ თქვა.

საბოლოოდ ვიტყვი, რომ ზეშთაგონება არ მწვევია, მაგრამ საკუთარი პრობლემის გაზიარებამ ცოტა გამათავისუფლა, კიდევ ერთხელ მივხვდი, რომ მიყვარს პუბლიკის წინაშე გამოსვლა და პლუს ამას, მიყვარს გულახდილობა, თუნდაც სრულიად უცნობი ადამიანების წინაშე (პირიქით, მათთან უფრო მეტადაც კი).