ნეტარ არიან ურწმუნონი(ც)

„…ჯონათან ბალტიმორი მე-19 საუკუნეში მცხოვრები ბრიტანელი პასტორი იყო, რომელიც მიიჩნევდა, რომ ქრისტიანები თავიანთი ქცევით მეტისმეტად დაშორდნენ ღმერთს. იმისათვის, რომ ადამიანები უნებურ ცდუნებებს არ აჰყოლოდნენ, ბალტიმორმა მათი ცხოვრების ყველა ასპექტი მკაცრად გაწერა, თანამოაზრეები შეკრიბა და „ქრისტეს მისიონერთა“ სახელით 1870 წლიდან ქადაგება დაიწყო. მეტისმეტი აუღელვებლობისა და  უშფოთველობის გამო მის მიმდევრებს ადგილობრივები quietest-ებად (ინგლ. ყველაზე მშვიდი) იხსენიებდნენ“ (რელიგიები საქართველოში, 1998, გვ. 319, ქვაითესთები)

ადრე

აღსარებაზე რომ გავედი, მისიონერებში ერთი თვის მისული ვიყავი. როგორც დამწყები დამინდეს და ოთახში ჩვეულებრივზე ნაკლები ხალხი დამახვედრეს – ოცდაათამდე. საღამოვდებოდა, მუქი შინდისფერი ფარდების გამო კიდევ უფრო ბნელოდა და საბედნიეროდ ერთმანეთს კარგად ვერ ვხედავდით. არ მინდოდა, ჩემი აწითლებული ლოყები ყველას შეენიშნა, თორემ მე სინათლეშიც არავის შევხედავდი. მახსოვს, მოუხერხებელ  სკამზე ვიჯექი საკუთარ მუხლებს მიჩერებული, გადაჭდობილი თითები მიკანკალებდა და მეხსიერებაში შემონახულ თითოეულ ცოდვას ხმამაღლა ვიმეორებდი. მართალია, ზოგი ნახევრად გავამხილე, ზოგი – შევალამაზე, ზოგი – მივაფუჩეჩე, ის ერთი საერთოდ გამოვტოვე, მაგრამ მაინც იმ საშინელ სიზმარს ჰგავდა ეს ყველაფერი, უნიტაზზე რომ ზიხარ სახალხოდ, სირცხვილით იწვი და გაქცევა გინდა, მაგრამ ნახევრადჩახდილს ადგომისაც გერიდება და რჩები ასე, ორ ცეცხლს შუა. გარშემო კი მიდი-მოდიან და გულგრილად შესცქერიან შენს ტანჯვას.

ახლა

კარდაკარ საქადაგოდ ძირითადად წყვილ-წყვილად დავდივართ, ქალები ერთად, კაცები ერთად. თუმცა გამონაკლისის სახით ცოლ-ქმარს შეუძლია ერთად იქადაგოს, პასტორ ჯონათანს სწამდა, რომ ოჯახური მადლი კარგად მოქმედებს დაკარგულ სულებზე და ისინი უფრო მალე მოექცევიან, ამიტომ მე და საბო ერთად ვარჩევთ სიარულს.

ცხრასართულიანებში მაღლიდან ვიწყებთ, მეცხრედან, მერე დაბლა ვეშვებით. დაკაკუნების შემდეგ ოთახის სიღრმიდან ფლოსტების ფრატუნის ხმა გვესმის, კარს მიღმა სათვალურიც ჩამობნელდება წამით, მაგრამ მაინც არ აღებენ – ვითომ არ არიან! იშვიათად გვიშვებენ კიდეც სახლში, მაგრამ უფრო ხშირად გაგვიღებენ, წინადადების დასრულებასაც არ გვაცლიან, არ გვაინტერესებსო,- მოგვახლიან და კარს მოგვიხურავენ, ზოგიერთი უშვერი სიტყვებითაც მიგვალანძღავს. ოო, ამ დროს ძლივს ვიკავებ ყელში მოწოლილ ბოღმას, მაგრამ სახეზე ღიმმოუშორებლად ვბრუნდები და ჩემთვის ვსკდები გულზე.

ვიცი, რომ საბო არასდროს ფიქრობს ასე. პირიქით, რაც უფრო უხეშად გვიშორებენ, მით მეტ სიბრალულს გრძნობს და მით მეტს ლოცულობს დაწოლის წინ მათი სულებისთვის. ხანდახან ვღიზიანდები კიდეც, ვერ დავმალავ. მიკვირს, ასე უდრტვინველად რომ ხვდება ამდენ შეურაცხყოფას, მაგრამ თან ვერც წარმომიდგენია სხვანაირი საბო, გაბრაზებული, დაბოღმილი, გადაღლილი ან გულაცრუებული. ზოგჯერ ვფიქრობ კიდეც, ალბათ „ქრისტეს მისიაშია“ ის ჭეშმარიტება, რომელსაც ახლა ვერ ვხედავ, მაგრამ თუ შევიცნობ, საბოსავით ხალისიანსა და ბედნიერს გამხდის-მეთქი. მაგრამ მერე თავადვე უარვყოფ ამ აზრს, საბო არავის ჰგავს, საერთოდ არავის! არც – „მისიონერებში“ და არც მის გარეთ.

უფრო ადრე

თავიდანვე ასეთი მეჩვენა, საეჭვოდ განსხვავებული. ყოველთვის მეგონა, რომ ზედმეტად კეთილშობილი ადამიანები კარადებში, ჩონჩხს თუ არა, გამხმარი ხელის მტევნებს მაინც მალავდნენ. რაც არ უნდა მეკითხა, თითქოს ყველაფერზე სიმართლეს მპასუხობდა, მაგრამ ზუსტად ეს იყო საეჭვო. აქამდე არაფრითაც რომ არ მოვეტყუებინე, ესე იგი უბრალოდ მე არ დამისვამს ის შეკითხვა, რომლითაც ყველაფერს  გავარკვევდი. მაგრამ რომ ვერ ვხვდებოდი, რა უნდა მეკითხა?  პირდაპირ ხომ ვერ ვაჯახებდი, – რატომ ხარ ასე ბედნიერი-მეთქი? ეჭვებს კი აღძრავს, მაგრამ ზედმეტი ბედნიერება დანაშაული მაინც არ არის. როგორც ჩანს, შევეგუე თუ არა ამ ფაქტს, ამ მუდმივი სიხარულებისა და ბედნიერებების წყაროს ხელიდან გაშვება აღარ მომინდა. მომინდა, ჩემი უღიმღამო ცხოვრება თავისი ფეიერვერკებით გაეხალისებინა. მგონი ამის გამო შემიყვარდა.

მინდოდა, თვითონაც მიმხვდარიყო, რომ  მის გვერდით ჩემი საუკეთესო თვისებები საფუარმოყრილივით თვალსა და ხელს შუა იზრდებოდნენ და ბევრდებოდნენ, რომ მარტო მასთან არ მრცხვენოდა, ისეთი ვყოფილიყავი, როგორიც ვიყავი და რომ ისე მიყვარდა, როგორც არავინ და არაფერი სხვა. არ დავიჯერებ, რომ ვერ ხვდებოდა.

როცა ვინმეს, რაც კი რამ გაგაჩნია  იმათგან, ყველაზე ძვირფას რამეს სთავაზობ – „ზე-მეს“- საკუთარი თავის საუკეთესო ვერსიას, ყველა საიდუმლო ფიქრს, განცდასა და აზრს…   საერთოდ ყ ვ ე ლ ა ფ ე რ ს, რაც შენს გარშემოწერილობაში ეტევა თმის ღერიდან ფეხის ფრჩხილამდე და ის კი ამ ამბავს არაფრად აგდებს, აბა, როგორ იგრძნობ თავს? ხანდახან მინდებოდა ცუდად მომქცეოდა, ღირსება გაეთელა, თავმოყვარეობა შეელახა ჩემთვის… იმის მიზეზი მაინც მქონოდა, რომ შემძულებოდა. იმიტომ რომ ნამდვილი უსამართლობა იყო ჩემი შეთავაზებულის სანაცვლოდ, მისგან ნაწყალობევი „მეგობრობის” ნასუფრალის კენკვა.

ადრე

საბო ქადაგებაზე დავინახე, მისიონერებში გაწევრიანების შვიდი თვის თავზე. ძალიან გამიკვირდა: – არ ვიცოდი მისიონერი თუ იყავი, არასდროს გითქვამს-მეთქი. არც მე ვიცოდიო, – გაუხარდა და პირველად შემომხედა ისე – სხვანაირად. იქ ხომ არ მომცილებია, მერე გასაცილებლადაც გამომყვა. ჩემს სახლამდე ცოტაღა გვაკლდა, ხელი რომ ხელზე ჩამჭიდა და იმ თავისი ღვთაებრივი ღიმილით შემომღიმა.

ჩვენი შეხვედრიდან თვენახევარში „ღვთის შვილად“ მაკურთხეს და მქადაგებლების მოსამზადებელ ლექციებზე დავიწყე სიარული. წელიწადნახევარში მქადაგებელი გავხდი და კიდევ ნახევარ წელიწადში საბოზე დავქორწინდი. ღიმილით ამბობს ხოლმე – მაშინ ღმერთმა შეგვახვედრაო. მეც ვუღიმი და ვკოცნი, და ამ დროს  ყოველთვის მაწუხებს სინდისი, რომ  საბომ არაფერი იცის.

ახლა

დღესასწაულებს არ აღვნიშნავთ. პასტორი ჯონათანი მიიჩნევდა, რომ უსაგნო სიხარული, ნაყროვანება და დროსტარება ღმერთთან დაახლოებაში გვიშლის ხელს. მე უკვე შევეჩვიე, მაგრამ ვგრძნობ, რომ პატარებს უჭირთ. გოგოების ყველა კლასელს სახლში ნაძვის ხე რომ უდგას და ახალ წელსა და საჩუქრებზე ლაპარაკობს, ამ დროს ჩვენი ბინა ისევ ისე გამოიყურება, როგორც ყოველთვის. ჩვენი „როგორც ყოველთვის“ დასაწუნი სულაც არ არის, მაგრამ ამასთანავე, ეს მაინც როგორც ყოველთვისაა. ამ დროს ძალიან მწყდება გული, რომ ჩემს გოგოებს ჩვეულებრივი ცხოვრება არა აქვთ; რომ ვერასდროს აღნიშნავენ საკუთარ დაბადების დღეებს დიდი ტორტებით, ვერ ივლიან მუხლებზე გამოგლეჯილი ჯინსებით, ვერ იცეკვებენ ქანცის გაწყვეტამდე, როკ-კონცერტებზეც ვერ იყვირებენ ხმის ჩახრინწვამდე და სიყვარულითაც მხოლოდ მისიონერებს შეიყვარებენ -თითქოს ამის შეკვეთაც შეიძლებოდეს. ცოტათი დამნაშავე ამ ყველაფერში ჩემი თავიც მგონია, მაგრამ ეს  განცდა მხოლოდ დროებით, მდუმარე ლოცვის დადგომამდე მიგრძელდება…

ყველაზე მეტად ეს ლოცვები მომწონს! საღამოს მცირე ქადაგების შემდეგ  ისევ ოთახში რომ ვბრუნდებით, უკვე დაღამებას იწყებს. ამიტომ ერთმანეთის გამომეტყველებას მხოლოდ გვერდი-გვერდ მსხდომები თუ ვარჩევთ. ჩემ გვერდით კი ყოველთვის საბო ზის. ცოტა ხანში ყველანი ვჩუმდებით და ვცდილობთ ღმერთს გულით ველაპარაკოთ – უსიტყვოდ. ამ დროს საბო თვალებს ხუჭავს. ამით ვსარგებლობ და თვალს ვაპარებ – თხელ ქუთუთოებზე, ოდნავ შესამჩნევად აზიდულ ტუჩის კიდეებზე, ყელის გაყოლებაზე მფეთქავ ძარღვის კლაკნილზე ვაკვირდები და ღმერთის ნაცვლად მასზე ვფიქრობ. მერე ვგრძნობ, როგორ იზრდება, დიდდება და მაწვება მკერდთან რაღაც. და მიუხედავად იმისა, რომ მე საერთოდ არ მანაღვლებს არანაირი მისია, მიუხედავად იმისა, რომ მერვე წელია კარდაკარ იმის საქადაგოდ დავდივარ, რისი ერთი სიტყვისაც არ მწამს, მიუხედავად იმისა, რომ ჩვენს შვილებს არასდროს ექნებათ საკმარისი თავისუფლება, ასეთ წუთებში არაფერს ვნანობ! ვიცი, რომ მაშინ ნამდვილად სწორად მოვიქეცი.

უფრო ადრე

განსაკუთრებით მაშინ დავეჭვდი, დაბადების დღე რომ არ მომილოცა. საბოს არაფერი ავიწყდებოდა. კი არ დაავიწყდა, ადგა და არ მომილოცა. რომ ვნახე, ენის წვერზე შევიჩერე საყვედური და რატომღაც არაფერი ვკითხე.

სახლში დაბრუნებულმა კი ისევ იმაზე დავიწყე ფიქრი, რატომ არ ჰგავდა საბო არავის. იქნებ იმიტომ, თვეში ერთხელ გაურკვეველ ადგილას რომ იკარგებოდა? იქნებ იმიტომ, ჩემი დაბადების დღე რომ დაივიწყა? ან იმიტომ, წარმოუდგენლად ბედნიერი რომ იყო?.. ყველა საეჭვო მახასიათებელი გულდაგულ ჩამოვწერე და ამჯერად კითხვებით  საბოს კი არა, პირდაპირ ინტერნეტის საძიებო სისტემას  მივადექი.

ღმერთს ჩემს ცხოვრებაში დიდი მნიშვნელობა არასდროს ჰქონია. იმდენად იშვიათად მახსენდებოდა და მაღელვებდა მისი არსებობა-არარსებობის საკითხი, რომ ფიქრადაც არ გამივლია, საბოს უცნაურობა რამენაირად მისთვის დამეკავშირებინა. იმ დღეს კი, ბოლოს და ბოლოს მივხვდი, რაშიც იყო საქმე. საბო „ქრისტეს მისიონერის“ განსახიერება აღმოჩნდა, სრულად ერგებოდა მორჩილი „ქვაითესთის“ პორტრეტს. არ მსახურობდა ჯარში, არ ეწეოდა, არ სვამდა, არ სცნობდა დღესასწაულებს… ყოველთვიური გაუჩინარებისას, როგორც ჩანს, დიდ ქადაგებებსა და საჯარო აღსარებებზე დადიოდა, კვირაში სამ დღეს კი, არასდროს რომ  არ ეცალა საღამოობით, თურმე თვითონ დადიოდა საქადაგოდ…

და რაც ყველაზე სასოწარმკვეთი იყო ამ ყველაფერში, ქრისტეს მისიონერი საბო არავითარ შემთხვევაში არ დაუახლოვდებოდა ქალს, „ოჯახის შექმნის მიზნის“ გარეშე – ცოლად კი მხოლოდ თავისნაირს თუ შეირთავდა, მხოლოდ წმინდა წყლის ქვაითესთს! ასეთ დროს ბევრი არჩევანი არ არსებობს, ან ხელს ჩაიქნევ და ღმერთსა და სხვა მისიონერებს შეატოვებ შენი ოცნების მამაკაცს, ან მის მოქცევას ეცდები, ან…

ადრე

მისიონერთა ყოველთვიური, დიდი ქადაგების უახლოესი თარიღი მეორე დღეს გავარკვიე. ექვსი თვის განმავლობაში ქადაგებაზე დასასწრებად ყოველთვის სხვადასხვა ადგილას მივდიოდი და მეშვიდე თვეს, როგორც იქნა, იქ მოვხვდი, სადაც საჭირო იყო! შესვლისთანავე შევნიშნე საბო, ცოტა ხანში კი თვითონაც დამინახა. თვითონ ხომ გაიოცა ჩემი დანახვა, მაგრამ მე უფრო გავიკვირვე, – არ ვიცოდი მისიონერი თუ იყავი, არასდროს გითქვამს-მეთქი…

ახლა

პირველადაა ძნელი, თორემ მერე აღსარებებზე გასვლა დიდად არავის უჭირს, ერთ თვეში, აბა, იმდენ რა ცოდვას ჩაიდენ? მეც ვზივარ და მშვიდად ჩამოვთვლი, როგორ ვეჩხუბე შვილებს, როგორ ვიეჭვიანე საბოზე, ან როგორ გავივლე გონებაში უწმინდური აზრი. იმ მთავარ ცოდვას, ჩემს ცხოვრებას უკვე ათი წელი რომ გასდევს, რასაკვირველია, არასდროს ვახსენებ. საბოს დაკარგვისა მეშინია, თორემ სხვისი რატომ უნდა შემრცხვეს? განა ქვაითესთები ადამიანების მარადიული ნეტარებისთვის არ დავდივართ კარდაკარ? სამარცხვინო რა არის იმაში, თუ ჩემი ბედნიერებისთვის ცოტათი ვიცრუე, ქრისტეს მისიონერებსაც ჩემი საუკუნო  ნეტარება არ უნდოდათ?

მე ქვაითესთებს საერთოდ არ ვატყუებ. მართალია, არც მათი ღმერთის მწამს და არც იმ თაღლითი ბალტიმორის, მაგრამ ეს სულაც არ მიშლის ხელს, ჩემი მოვალეობა პირნათლად ვასრულო და კვირაში სამი დღის განმავლობაში დიდი ენთუზიაზმით ვიქადაგო მრავალი უაზრობა. დავდივარ საბოსთან ერთად, მიხარია, რომ ჩემ გვერდით არის, მიხარია, რომ ჩემთვის გაუგებარი  იდეები აღაფრთოვანებს, რომ რაღაც დიადის სწამს. მიხარია, რომ ასეთი ლაღი და ბედნიერია და დედამიწის ზურგზე არავის არ ჰგავს.

როგორც ჩანს, ღმერთისთვის სრულიად საკმარისია, რომ საბოს მისი სჯერა, მე კი – უბრალოდ საბოსი.