კონტრაქტი

speak of the devil… and you hear the rustle of his wings.

Fredric Brown 

#000000738912026513

– დავიწყო უკვე?

…

– უკანა მხრიდან დავაწერეთ, თვალის ფანქრით. პირველ ბილეთზე, გადანაკეცამდე, დიდი, აცა-ბაცა ასოებით დაწერილი „ჩუქების ხელშეკრულება“ და კონტრაქტის დასაწყისი დაეტია ვიდრე სიტყვებამდე „საკუთრებაში არსებული“, მეორე ბილეთზე კი, განსაკუთრებული გარემოებებიც იყო გათვალისწინებული, თუ მე ბოროტი განზრახვით დავმალავდი გაჩუქებული ქონების ნაკლს, ვალდებული ვიყავი დასაჩუქრებულისთვის მიყენებული ზიანი ამენაზღაურებინა. ვიმსჯელეთ კიდეც და ვერაფრით წარმოვიდგინე, ჩემი საჩუქრის ნაკლი რა შეიძლება ყოფილიყო და როგორ უნდა შეეფასებინა, მაგრამ მარწმუნებდა, სტანდარტი ასეთიაო და კონტრაქტიც მისი კარნახით შევადგინე.

ყველაფერი იმით დაიწყო, რომ ანტრაქტზე მკითხა: ღმერთის თუ გწამსო? ხომ გესმით, ჭკუა მაქვს ნასწავლი, ამ კითხვაზე პასუხს სანამ გასცემ, კარგად უნდა დაფიქრდე, ვის ესაუბრები. თუ რადიკალი ქრისტიანია, ჯობია არ გარისკო. აუცილებელი არ არის, ტყუილი თქვა, უბრალოდ უხერხულად შეიშმუშნები და თავად მასვე დაელოდები, რა თქმა უნდა, დარწმუნებული იქნება, რომ გარშემო ყველა მორწმუნეა, ამიტომ ეს კითხვაც თავისთვის, რიტორიკულად ექნება დასმული და ცოტა ხანში პასუხის მოსმენის გარეშეც გააგრძელებს საუბარს, თუ „უბრალოდ“ მართლმადიდებელია, შეგიძლია უპასუხო, რომ რაღაცის გწამს, თუმცა დიდად რელიგიური არ ხარ. ზოგიერთთან კი, შეგიძლია, თავს უფლება მისცე და სიმართლე თქვა… სიტყვა გამექცა, რაზე გავჩერდი? ჰო, იმას გეუბნებოდით, მკითხა – ღმერთის თუ გწამსო? რატომ უნდა მომეტყუებინა, არა-მეთქი, ვუთხარი. – სულისო? – სულის რანაირადღა უნდა მწამდეს-მეთქი?

სპექტაკლის გაგრძელებას ველოდებოდით და მეგონა, უბრალოდ სასაუბრო თემა გამოელია და უხერხულობამ გაახსენდა ღმერთი, მაგრამ სული როგორც კი ვახსენეთ, მაშინვე თვალები გაუბრწყინდა და საწერი მთხოვა, სხვა რომ ვერაფერი მოვნახე, თვალის ფანქარი მივეცი. მერე ბილეთები გადმოაბრუნა და თავადვე დაასათაურა, ტყუილს ვერ ვიტყვი, დანარჩენი ნაწილი მე თვითონ დავწერე, ჩემი ხელით. სული მაჩუქებინა – ჩემი საკუთარი. თუ არაფრის არ გჯერაო, ჩუქებას რა უნდაო და ჩემი სიკვდილის შემდეგ მისთვის სულის გადაცემაზე შევთანხმდით. კონტრაქტში დავწერეთ, რომ შეეძლო, ისე მოეხმარა, როგორც მოუნდებოდა. სიცილით მითხრა, – სიკვდილი რომ მოვა, ჩემს ნაცვლად შენს სულს გავატანო. ერთი წამით რაღაცამ კი გამკრა გულში, იქნებ მართლა არსებობს ეს სული და ერთი თვის გაცნობილ ადამიანს როგორ ვჩუქნი-მეთქი? მაგრამ ისეთი ეშმაკური სახით მიყურებდა (რა ორაზროვანად ჟღერს ხანდახან ეს „ეშმაკური“, ხომ?), ვერაფრით დავანახებდი, რომ ვყოყმანობდი, ამიტომ ხელიც მოვაწერე და თარიღიც ჩემი ხელით დავსვი. თქვენც იცით, არ მჩვევია ასეთ გადამწყვეტ მომენტებში უკან დახევა და სისულელეები.

#000000738912026514

– ეგ რა საკითხავია, რა თქმა უნდა, მიყვარდა! სულ თავიდან მიყვარდა თუ მინდოდა, ზუსტად ვერ გეტყვით, მაგრამ მერე და მერე ალბათ შემიყვარდა. გაცნობისთანავე მომეწონა. განა ძალიან ლამაზი იყო, მაგრამ საკმარისი იყო მის გვერდით ყოფნა და ჭლექიანივით ხვნეშა-ხვნეშით, მძიმე სუნთქვა დამეწყებოდა ხოლმე, თავში ერთი ჭკვიანური აზრი არ მიჭაჭანდებოდა და ტუჩებგამომშრალი ბლუყუნს ვიწყებდი. ეგეც ხვდებოდა და სპეციალურად მაღიზიანებდა, შემპარავად და დახვეწილად. აი, ხომ ხვდებით, რომ არ იმჩნევენ, ვითომ აქ არაფერიაო და სასწაულებს რომ სჩადიან, კი გეცოდინებათ ქალების ამბავი. ისე მეპრანჭებოდა, ვითომ-ვითომ და შეუმჩნევლად. მე თვითონ თუ გავიწევდი მისკენ, უკან იხევდა, ლამის ჭკუაზე შემშალა. ის თეატრის ამბავიც თვითონ გამიჩალიჩა, რომელი დიდი მესპექტაკლე მე ვარ, მაგრამ რაც ეგ რეკლამა დაიწყო „სურვილების ტრამვაიზე“, შანსს არ უშვებდა, არ ეხსენებინა და თვალები არ მიენაბა იმის ნიშნად, როგორ ძალიან უნდოდა იქ წასვლა. ქვეყნის ფული მივათხლიშე ორ ქეციან ბილეთს, მაგრამ მეტის მოთმენა არ შემეძლო, ეს ქალი მაგიჟებდა და რას არ ვიზამდი მაგის გამო. ანტრაქტზე უცებ დამარტყა, ნეტავ მორწმუნე ხომ არ არის და იმიტომ ხომ არ იხევს რაღაც-რაღაცეებზე უკან-მეთქი? მაგიტომ ვკითხე ღმერთზეც და სულზეც, არაფერი გეგმა არ მქონია წინასწარ, რა სისულელეა! მერე უბრალოდ შევყევით და ეგ კონტრაქტიც ეგრე ხუმრობა-ხუმრობაში დავწერეთ. არ დაიჯერებთ და მგონი ზუსტად ამან გაჭრა. სულის გაჩუქებამ აღაგზნო თუ რა დაემართა, არ ვიცი, მაგრამ თეატრიდან სახლამდე მიმაცილებინა თავი და მერე ხომ გესმით, ყველაფრის მოყოლა ისედაც რა საჭიროა.

#000000738912026513

– რატომ მეკითხებით მაგას? არ იყო თავის დროზე ცუდი ბიჭი, სიმპატიურიც კი ეთქმოდა, თან ვხედავდი, რომ ჩემზე გიჟდებოდა. ისიც მომწონდა ცხვირით რომ დავატარებდი და გამოვალენჩე. რა ვი, რატომ ხდება ხოლმე ეგრე, თვითშეფასება გეზრდება, თუ რაც არის, მაგრამ გსიამოვნებს ხოლმე ადამიანს, სხვას რომ გამოალაყებ. კი მიზიდავდა, მაგრამ საერთოდ არ ვიმჩნევდი, ისე ტექნიკურად ვაბამდი. ხანდახან ერთი სიამოვნებაა ქალობა, თქვენ ხომ გესმით, რას ვგულისხმობ? მერე ერთად დავიწყეთ ცხოვრება, დიდხანს არ ვორსულდებოდი და ანალიზები გავიკეთეთ, მაშინ გავიგეთ, რაც სჭირდა. რამდენიმე თვეში დაილია, ჩამოხმა და მაგის გამჭვირვალე კანსმიღმა ლამის სისხლის დინებას ვხედავდი. რა მკურნალობაზე იყო ლაპარაკი, შუბლზე ეწერა, რომ განწირული იყო. მეცოდებოდა და ვუვლიდი როგორც შემეძლო ისე, მაგრამ ეჭვიანობა რომ დაიწყო და ხასიათი დაუმჟავდა, მაშინ კი ყელში ამომივიდა. გავიდოდი ან მეგობართან, ან ამის წამალზე და სახლში დაბრუნებულს უხმოდ დამხვდებოდა თავის საყვარელ სავარძელში ჩასვენებული, პულტით ხელში. უხმოდ მაკვირდებოდა ხოლმე, ზიზღით თუ რაღაც აუხსნელი გრძნობებით სავსე ყვითელი თვალებით. შიგნეულს მიწვავდა ეგ მზერა, მაგრამ ხმას არ იღებდა და მე რა უნდა მეთქვა? ასე რატომ მიყურებ-მეთქი, ხომ არ ავუშარდებოდი?

ერთ დღეს კიდევ ეტყობა ამოასხა, თუ რაც იყო, ღამით სახლში დაბრუნებულმა კარები რომ გამოვაღე, უკვე იქ მელოდა, ყვირილი დამიწყო, სულ წაეშალა ეგ ყვითელი სახე. მიყვიროდა – მღალატობო, ბოზი ხარო, ყოველთვის ბოზი იყავიო. ვინ იცის როდინდელი ამბები და დაგვიანებები გაიხსენა. ხელები საცოდავად უკანკალებდა და ეგ მელოტი თავიც ისე სასაცილოდ უქიცინებდა, კინაღამ გული ამერია და მაშინ მივახალე, საწყალი ხარ-მეთქი, ვითომ ძლიერი და საშიში ხარ და სინამდვილეში ლაჩარი-მეთქი, მარტო ილანძღები და შხეფებს უშვებ, წყლის თოფივით-მეთქი. ნეტავ თუ ხვდებოდა მაშინ, რომ მთელი გულით მძულდა. არ ვიცი, მოისმენს თუ არა ამ ჩანაწერს, მაგრამ მინდა, რომ მოასმენინოთ, მინდა იცოდეს, რომ დავასწარი და მე თავიდანვე მძულდა, იქამდე მძულდა, სანამ თვითონ შემიძულებდა, უთხარით, რომ მე უფრო ადრე დავიწყე მაგის სიკვდილზე ფიქრი, მაგან უბრალოდ ცოტათი დამასწრო.

#000000738912026514

რამ დამაბრმავა აზრზე არა ვარ, თავიდანვე ბოზი იყო, რა მიხვედრა მაგას უნდოდა. ბოლოს ჩემი ავადმყოფობით სარგებლობდა და ვითომ ჩემს ექიმებთან და წამლებზე დადიოდა, ეგ ავხორცი და გახრწნილი ქალი. იმ დღეს 100 ჯერ დავურეკე და ერთხელ არ აიღო, სახლში დაბრუნებულმა მომახალა – ვიბრაციაზე მქონდა და არ მესმოდაო, ეგ თქვა და ტვინში ამასხა, სულ ბოზი და გათახსირებული ვეძახე. ეგ ნაგავი ქალი ეგა! მომაკვდავი ქმარი რომ გყავს და დაბოზაობ, სხვა რა უნდა გერქვას, კიდევ კეთილად მოვექეცი, მე თუ მკითხავთ.

იმ დღეს ვუსმენდი დისქავერიზე, თურმე შავი ფერისადმი მოკრძალებისა და აღსასრულთან მისი დაკავშირების საფუძველი ქვის ხანის ადამიანების ღამისა და სიბნელისადმი შიში ყოფილა, მისი მოულოდნელობებით, საფრთხითა და სიკვდილით სავსე წიაღიო. მაგრამ მე რომ ვიცნობ, ის სიკვდილი ყვითელია, თვალის გარსში გიძვრება და კანში გიფუთფუთებს, იქამდე, სანამ კანი გამჭვირვალე მოყვითალო არ გაგიხდება, კბილებს კი, მონაცრისფრო ყვითელი ნალექი არ დაედება და მერე უკვე აღარ იცი, ვის უყურებ, შენს საკუთარ თავს თუ შენში დაბუდებულ ყვითელ სიკვდილს.

მომაკვდავი კი მერქვა, მაგრამ მარტოს სიკვდილიც არ მაფიქრებდა უკვე, ოღონდ ეს ქალი არ მენახა, უკვე დაშორებაზე ვფიქრობდი და ჩემი ნივთებისა და საბუთების გადალაგებაზე. ეგ კონტრაქტიც მაშინ ვიპოვე, ძველ წერილებსა და საბუთებში ჩაკარგული, 2 წლის წინ, „სურვილების ტრამვაის“ წარმოდგენის ანტრაქტისას დადებული. დავინახე თუ არა ეგრევე ვიცანი რაც იყო და მაშინვე თითქოს რაღაცამ დამკრა თავში. გქონიათ ეგეთი შეგრძნება? თითქოს ტვინში გასაღები გადაგიტრიალდება და რომელიღაც უჯრაში აქამდე ჩაკეტილი აზრები ნელ-ნელა, ფრთხილად და შემპარავად იწყებენ ამოსვლას. ხვდები, რომ ეს სისულელეა, რომ ამ ბილეთებზე მინაჯღაბნ სიბრიყვეს ძალა არ აქვს, რომ კვდები და სხვისგან ნაჩუქარი სული ვერ გადაგარჩენს, რომ სიკვდილს საკუთარი ცოლის სულის შეთავაზებით ვერ შეაბამ. იცი ეს ყველაფერი, მაგრამ ღამით, როდესაც წვები და გვერდიდან შენი ცოლის მშვიდი სუნთქვა გესმის, თავში თითქოს საიდანღაც ხელახლა მოძვრებიან ეგ აზრები, ცდილობ, არ იფიქრო, რაც ძალი და ღონე გაქვს თვალებს ხუჭავ, და უხმოდ ღიღინსაც კი იწყებ, რომ ეს ფიქრები გაიფანტოს. მაგრამ არაფერი გშველის და შენში კითხვის ნიშნად ისევ ფეთქავს ერთადერთი სიტყვა: იქნებ? იქნებ?

თვითონ ის დღე თუ გაინტერესებთ, როგორ იყო და საღამოს მისი საყვარელი სალათი გავუმზადე, სოუსში ჩემივე საძილე წამლების აბები ჩავუფშხვენი, ჯერ ვფიქრობდი, რომ 8 საკმარისი იქნებოდა, მერე შემეშინდა და დავამატე, კიდევ 4, მერე კიდევ 2 და ბოლოს დამატებით 6, წამლის გამოზოგვა და გარისკვა ნამდვილად არ ღირდა. თეფში წინ დავუდე, მე კი, ვითომ ტელევიზორს მივუჯექი და ყავის სმა დავიწყე. თან თვალი მისკენ მეჭირა და ვზვერავდი, ხომ კარგად ჭამდა. როდესაც ყოვნდებოდა, სული მელეოდა, მეშინოდა, არ გადაიფიქროს, ჭამა არ შეწყვიტოს-მეთქი და ამას რომ წარმოვიდგენდი, ვგრძნობდი, რომ უკვე ვეღარაფერი შემაჩერებდა, რომ თუ ჭამას მიატოვებდა, სახეს დავუჭერდი და ძალით ჩავტენიდი პირში ამ დახეხილ სტაფილოებსა და მწვანე ფოთლებს, იქამდე ჩავტენიდი, სანამ ყველაფერს არ მოვასუფთავებინებდი, სანამ სოუსის უკანასკნელ წვეთებსაც არ მივაგლესდი პურს და ძალით არ შევთხრიდი პირში. მაგრამ არ მომიწია ამის გაკეთება, მშვიდად ჭამდა. ღამენათევი იყო და თვალების გარშემო მოლურჯო წრეები ეტყობოდა. მთელი წინა ღამე ვბორგავდი და ჩემს გამო არ ეძინა, ვიცოდი. ისე ეს ამბავი მამშვიდებდა კიდეც, ჩემს თავს ვეუბნებოდი, რომ აწი ღამის გათენება აღარ მოუწევდა, რომ შეეძლო მშვიდად დაეძინა უკუნისამდე. ჯიბეში კი, კონტრაქტს ვსინჯავდი ხელით, აი, გული რომ გებერება ღელვისგან და ლამის ტკივილად გრძნობ მკერდთან მოწოლილ ემოციებს, ხომ გამოგიცდიათ? ეგრე ვიყავი, ისე ვბღუჯავდი ამ ბილეთს, როგორც ხსნის ერთადერთ იმედს. მთავარია იმას მალე ჩასძინებოდა და მერე უკვე ყველაფერი კარგად იქნებოდა. ნაჩუქარი სული საკუთარის სანაცვლოდ, მაინც როგორ მოვიფიქრე ეს ყველაფერი? ნეტავ გული ხომ არ მიგრძნობდა იმ სპექტაკლზე რამეს, ეშმაკმა იცის, რა იყო და როგორ. რას გეუბნებოდით? მოკლედ, თითქმის ბოლომდე შეჭამა ეგ სალათი, და მალევე ჩაეძინა, ჩემი ხელით დავაფარე პლედი. ვიჯექი და ხან ტელევიზორს ვუყურებდი, ხან ამას გავხედავდი, ვხედავდი როგორ აუდ-ჩაუდიოდა მკერდი სუნთქვის დროს, ოღონდ ეგ ცოტა ხანი იყო, მალევე გაჩერდა. ღამის 2-ზე დავწექი, ასე კარგად კარგა ხანია არ მიძინია, მგონი სიზმარში ვიფრინე კიდეც. არ ვიცი, ახალი სუნთქვა გამეხსნა თუ რა იყო, მეორე დღეს თითქოს სიყვითლემაც იკლო და მეტი ვჭამე, მთელი დღე კარგ ხასიათზე ვიყავი, მესამე დღეს ვერანდაზე გავედი და ვარჯიშიც კი ვცადე. სახლიც მივალაგე და კატლეტები შევწვი, ამ დამპალ ვეგეტარიანელს ხომ კატლეტს ვერ გააკეთებინებდი… ეგ დღეები ხელახლა დაბადებულივით ვცხოვრობდი. დაიჯერებთ? ღამე არც კი ვახველებდი. მერე თქვენც მოხვედით, არასდროს არ მომწონდა ეგ ჩემი მეზობელი ძაღლის ყნოსვით, ეგ დამპალი კაცი რომ არა ვერავინ ვერაფერს გაიგებდა! ვერაფერს მიხვდებოდით, თქვე დამპალო ღორებო! მოიცა, სად მიდიხართ? ის კი არ მიგულისხმია, რომ დავამთავრე, დიქტოფონს რატომ მირთავთ? ხომ შეიძლება თავის გასამართლებლად რამე კიდევ ვთქვა, მომაკვდავი ადამიანი ვარ, ისედაც მალე ვკვდები, ციხეში ვერ გავძლებ, ეს უნდა გესმოდეთ…

…

– მოიცა პოლიციელი არ ხართ? აბა ვინ ჯანდაბა ხართ? ხმა გამეცით!

…

– არა, შუქი არ ჩააქროთ! შუქი არ ჩააქროთ-მეთქი!

დალოცვილი ძალადობა

“თქვენი გავლენა ხალხზე გეუბნებით გამოცხადებით, აშკარად, საბოლოოდ მავნებელი გამოდგება. არ არი მოსაწონი თქვენი გავლენა, ვინაიდან იგი სასარგებლო ნაყოფს არ გამოიღებს და მხოლოდ მონებს აღუზრდის ქვეყანას და არა ნამდვილს მამულიშვილებს და მოქალაქეებს”… ვაჟა ფშაველა ( „მღვდლების ვინაობა, 1906)

“მე მომწონს თქვენი ქრისტე, მაგრამ არ მომწონს ქრისტიანები, ისინი ქრისტეს საერთოდ არ ჰგვანან” – მაჰათმა განდი

ბავშვობაში მღვდლების მეშინოდა. “მეშინოდა” მაინც არ არის ზუსტი ნათქვამი, მოწიწების, ირაციონალური შიშისა და აღფრთოვანების ნაზავს ვგრძნობდი მათ მიმართ, სრულიად უბრალო მიზეზის გამო. მეგონა, ნათელმხილველური ნიჭით იყვნენ დაჯილდოვებულნი და თუკი მოინდომებდნენ, შეეძლოთ რენტგენივით მიეშუქებინათ ადამიანებისთვის გამჭოლი მზერა და ყველა ცოდვა დაენახათ. არ ვიცი, რამე წავიკითხე ასეთი ნიჭის მქონე წმინდანზე, თუ დამოუკიდებლად დავასკვენი, მაგრამ ასეთი უცნაური გრძნობა კი მქონდა. რომ გავიზარდე და ყველანაირ არარაციონალურ რწმენაზე უარი ვთქვი, ღვთის რწმენის ჩათვლით, მათ მიმართ სრულიად ნეიტრალურად განვეწყვე. იყვნენ რა, თავიანთ საქმეს აკეთებდნენ მეტ-ნაკლები წარმატებით.

2013 წლის 17 მაისს კი ყველაფერი შეიცვალა. იმ დროინდელმა ამბებმა გვარიანად შეანჯღრიეს ჩემი ღირებულებები და მეორე უკიდურესობაში გადავვარდი. დავდიოდი და თუ სადმე ანაფორიან და წვერიან მღვდელს გადავეყრებოდი, ყველას ეჭვის თვალით ვუმზერდი, ვფიქრობდი: ნეტავ ისიც სიძულვილსა და შეუწყნარებლობას ქადაგებს-მეთქი? ნეტავ მასაც არავითარი წარმოდგენა არა აქვს ახალ აღთქმაზე და სოდომ-გომორის გარდა არაფერი ახსენდება, როცა საკუთარი თავისგან განსხვავებულზე უწევს მსჯელობა-მეთქი? ნეტავ მასაც ჯვაროსნული მისიის წარმომადგენელი ჰგონია თავი, ცეცხლითა და მახვილით რომ უნდა შეებრძოლოს მანკიერ ადამიანებს და თუ საჭირო გახდა, თავიც გაუჩეჩქვოს ქრისტეს სახელით-მეთქი?

ფოტოს ავტორი ??? წყარო: http://enpijournalism.wordpress.com/

17 მაისის მერე, ჯერ ფეისბუქის გვერდზე ვაზიარე ძალადობის მგმობი ონლაინ-პუბლიკაციები, მერე ჩემს ამხანაგს ვეკამათე ტაბურეტიანი მამაოს თემაზე, ვიყავი თეოკრატიის წინააღმდეგ გამართულ აქციაზე, „ეს რა ქვეყანაში ვცხოვრობ“ დარდიც გამოვცადე საკუთარ თავზე, ვინერვიულე და ვიღელვე. მერე თითქოს დავწყნარდი. მაგრამ არა, როგორც ჩანს, ბოლომდე მაინც ვერ დავწყნარდი და ბოლომდე მაინც ვერ მოვისვენე, ამიტომაც ვერ ვპატიობ იქნებ სრულიად უდანაშაულო მღვდლებსაც. სხვა კი არაფერს, უბრალოდ „მღვდლობას“ ვერ ვპატიობ. იმიტომ რომ, ყველამ ერთხმად და უსიტყვოდ მოაწერა ხელი ძალადობის აქტს, როცა მის გასაპროტესტებლად არაფერი მოიმოქმედა. ყველას დაეკისრა პასუხისმგებლობის წილი 17 მაისის უმსგავსობაზე. თითო ოროლას გარდა არავინ გამოსულა და არ უთქვამს: ბოდიშს ვიხდით, იმ ინსტიტუტს რომ წარმოვადგენთ, ასე რომ შეირცხვინა თავიო, ეს რა დაგვემართაო… პირიქით, ასე გვითხრეს, რომ ქრისტე იყო ამ აქციის ორგანიზატორი და საერთოდაც ჭკვიანად იყავით, ვინა გგონივართო – დააყოლეს.

ღმერთის კი არ მწამს, მაგრამ რელიგიების დებულებების მწამს, სიყვარულს, ერთგულებას, პატიოსნებასა და სიკეთეს რომ ქადაგებს… საყოველთაო, ადამიანური და დიადი ღირებულებების, ეს კი საკმარისია, რომ ადამიანებისაც მჯეროდეს. იმიტომ რომ მგონია, ადამიანები ძირითადად სწორედ ასეთი კეთილი, პატიოსანი და მოსიყვარულეები არიან. ასე რომ არ მეგონოს, მათს კეთილსინდისირებაში დაეჭვებაც ისევე მომიწევდა, როგორც ახლა მღვდლებისაში მიწევს.

მაგრამ ბოლო დროს უმცირესობაში მყოფის კომპლექსი დამჩემდა, ათეისტები ისედაც უმცირესობაში ვართ, მაგრამ ამაზე არ ვლაპარაკობ ახლა. იმაზე ვლაპარაკობ, 2013 წლის ივნისის მონაცემებით საქართველოს მოსახლეობის 93 პროცენტი ეკლესიას რომ უპირობოდ ენდობოდა. და ეს იმ თვის მონაცემებია, 17 მაისს რომ მოსდევდა. იმაზე ვლაპარაკობ, საქართველოში მორწმუნეთა 81 % მოძღვარი რომ ჰყავს თურმე  და იმაზე, ამ მოძღვრებს რომ არ ვენდობი, მრევლზე მათი კეთილისმყოფელი გავლენა რომ მაეჭვებს ძალიან.

გურამ მურადოვის ფოტო/Civil.ge

17 მაისის მოვლენების შემდეგ, რელიგიურ ფუნდამენტალიზმზე დაიწყეს საუბარი. პოლიტიკის ფილოსოფოსი ერიკ ვოგელინი ფუნდამენტალიზმის რამდენიმე ნიშანს გამოჰყოფდა და მათ შორის იყო: რწმენა იმისა, რომ  არასრულყოფილებისგან სამყაროს განთავისუფლება შეიძლება და რომ სამყაროს წესრიგის შეცვლა ადამიანის მოვალეობაა. სწორედ ამგვარ პოზიციას გამოხატავდნენ 17 მაისის კონტრაქციის მონაწილეები, რომლებსაც „დაავადებული“ და „გარყვნილი“ ადამიანებისგან ეროვნული იდენტობის დაცვა საკუთარ წმინდა მოვალეობად მიაჩნდათ.

ფოტოს ავტორი ??? წყარო: http://enpijournalism.wordpress.com/

ეჭვი არ მეპარება და ვიცი კიდეც, ბევრი მორწმუნეც ძალადობად და უმსგავსობად რომ აღიქვამდა იქ დატრიალებულ განუკითხაობას, მაგრამ მღვდლების მოქმედების გამართლებას რომ ცდილობდნენ, ისეთ მორწმუნეებსაც ბლომად ვიცნობ და ძალიან ვბრაზობ ასეთებზე. არ შეიძლება, უდანაშაულო ადამიანებზე ძალადობის გასამართლებელი გზები ეძიო, მითუმეტეს მაშინ, როდესაც ისეთ რთულ მისიას ხარ შეჭიდებული, ეკლესიურად ცხოვრება რომ ჰქვია. უბრალოდ საკუთარ თავთან მოდიხარ წინააღმდეგობაში, საკუთარ თავსაც ატყუებ და სხვებსაც.

გიორგი გოგუას ფოტო/წყარო: http://www.liberali.ge/

ადრე ერთმა ჭკვიანმა ადამიანმა მითხრა, რომ სულ სხვაა თეოლოგია და სულ სხვა ის პრაქტიკული რელიგია, გაუნათლებელი მღვდლებითა და გაუცნობიერებელი სწავლებებით გაშუალებული რომ ვრცელდება ხალხშიო. მე არ მომწონს და არ შემიძლია მწამდეს  საზოგადოებრივი გონის პროდუქტი, ბოროტი ღმერთის. მჯერა, რომ თუ ღმერთი არსებობს, ის სიკეთისა და სიყვარულის ის უმაღლესი გამოხატულება უნდა იყოს, რომელიც არავითარ შემთხვევაში არ დაუშვებს ძალადობას ღვთის ხატად და მსგავსად შექმნილ ადამიანზე. თუ ადამიანთა ნაწილისთვის არის ამგვარი ძალადობა მიუღებელი, თუ ადამიანთა ეს ნაწილი სიკეთეს უპირისპირებს ამგვარ ძალადობას, როგორ შეიძლება ღვთისთვის სხვაგვარად იყოს? როგორ შეიძლება უბრალო ადამიანები იყვნენ ღმერთზე კეთილები?

ნეტარ არიან ურწმუნონი(ც)

„…ჯონათან ბალტიმორი მე-19 საუკუნეში მცხოვრები ბრიტანელი პასტორი იყო, რომელიც მიიჩნევდა, რომ ქრისტიანები თავიანთი ქცევით მეტისმეტად დაშორდნენ ღმერთს. იმისათვის, რომ ადამიანები უნებურ ცდუნებებს არ აჰყოლოდნენ, ბალტიმორმა მათი ცხოვრების ყველა ასპექტი მკაცრად გაწერა, თანამოაზრეები შეკრიბა და „ქრისტეს მისიონერთა“ სახელით 1870 წლიდან ქადაგება დაიწყო. მეტისმეტი აუღელვებლობისა და  უშფოთველობის გამო მის მიმდევრებს ადგილობრივები quietest-ებად (ინგლ. ყველაზე მშვიდი) იხსენიებდნენ“ (რელიგიები საქართველოში, 1998, გვ. 319, ქვაითესთები)

ადრე

აღსარებაზე რომ გავედი, მისიონერებში ერთი თვის მისული ვიყავი. როგორც დამწყები დამინდეს და ოთახში ჩვეულებრივზე ნაკლები ხალხი დამახვედრეს – ოცდაათამდე. საღამოვდებოდა, მუქი შინდისფერი ფარდების გამო კიდევ უფრო ბნელოდა და საბედნიეროდ ერთმანეთს კარგად ვერ ვხედავდით. არ მინდოდა, ჩემი აწითლებული ლოყები ყველას შეენიშნა, თორემ მე სინათლეშიც არავის შევხედავდი. მახსოვს, მოუხერხებელ  სკამზე ვიჯექი საკუთარ მუხლებს მიჩერებული, გადაჭდობილი თითები მიკანკალებდა და მეხსიერებაში შემონახულ თითოეულ ცოდვას ხმამაღლა ვიმეორებდი. მართალია, ზოგი ნახევრად გავამხილე, ზოგი – შევალამაზე, ზოგი – მივაფუჩეჩე, ის ერთი საერთოდ გამოვტოვე, მაგრამ მაინც იმ საშინელ სიზმარს ჰგავდა ეს ყველაფერი, უნიტაზზე რომ ზიხარ სახალხოდ, სირცხვილით იწვი და გაქცევა გინდა, მაგრამ ნახევრადჩახდილს ადგომისაც გერიდება და რჩები ასე, ორ ცეცხლს შუა. გარშემო კი მიდი-მოდიან და გულგრილად შესცქერიან შენს ტანჯვას.

ახლა

კარდაკარ საქადაგოდ ძირითადად წყვილ-წყვილად დავდივართ, ქალები ერთად, კაცები ერთად. თუმცა გამონაკლისის სახით ცოლ-ქმარს შეუძლია ერთად იქადაგოს, პასტორ ჯონათანს სწამდა, რომ ოჯახური მადლი კარგად მოქმედებს დაკარგულ სულებზე და ისინი უფრო მალე მოექცევიან, ამიტომ მე და საბო ერთად ვარჩევთ სიარულს.

ცხრასართულიანებში მაღლიდან ვიწყებთ, მეცხრედან, მერე დაბლა ვეშვებით. დაკაკუნების შემდეგ ოთახის სიღრმიდან ფლოსტების ფრატუნის ხმა გვესმის, კარს მიღმა სათვალურიც ჩამობნელდება წამით, მაგრამ მაინც არ აღებენ – ვითომ არ არიან! იშვიათად გვიშვებენ კიდეც სახლში, მაგრამ უფრო ხშირად გაგვიღებენ, წინადადების დასრულებასაც არ გვაცლიან, არ გვაინტერესებსო,- მოგვახლიან და კარს მოგვიხურავენ, ზოგიერთი უშვერი სიტყვებითაც მიგვალანძღავს. ოო, ამ დროს ძლივს ვიკავებ ყელში მოწოლილ ბოღმას, მაგრამ სახეზე ღიმმოუშორებლად ვბრუნდები და ჩემთვის ვსკდები გულზე.

ვიცი, რომ საბო არასდროს ფიქრობს ასე. პირიქით, რაც უფრო უხეშად გვიშორებენ, მით მეტ სიბრალულს გრძნობს და მით მეტს ლოცულობს დაწოლის წინ მათი სულებისთვის. ხანდახან ვღიზიანდები კიდეც, ვერ დავმალავ. მიკვირს, ასე უდრტვინველად რომ ხვდება ამდენ შეურაცხყოფას, მაგრამ თან ვერც წარმომიდგენია სხვანაირი საბო, გაბრაზებული, დაბოღმილი, გადაღლილი ან გულაცრუებული. ზოგჯერ ვფიქრობ კიდეც, ალბათ „ქრისტეს მისიაშია“ ის ჭეშმარიტება, რომელსაც ახლა ვერ ვხედავ, მაგრამ თუ შევიცნობ, საბოსავით ხალისიანსა და ბედნიერს გამხდის-მეთქი. მაგრამ მერე თავადვე უარვყოფ ამ აზრს, საბო არავის ჰგავს, საერთოდ არავის! არც – „მისიონერებში“ და არც მის გარეთ.

უფრო ადრე

თავიდანვე ასეთი მეჩვენა, საეჭვოდ განსხვავებული. ყოველთვის მეგონა, რომ ზედმეტად კეთილშობილი ადამიანები კარადებში, ჩონჩხს თუ არა, გამხმარი ხელის მტევნებს მაინც მალავდნენ. რაც არ უნდა მეკითხა, თითქოს ყველაფერზე სიმართლეს მპასუხობდა, მაგრამ ზუსტად ეს იყო საეჭვო. აქამდე არაფრითაც რომ არ მოვეტყუებინე, ესე იგი უბრალოდ მე არ დამისვამს ის შეკითხვა, რომლითაც ყველაფერს  გავარკვევდი. მაგრამ რომ ვერ ვხვდებოდი, რა უნდა მეკითხა?  პირდაპირ ხომ ვერ ვაჯახებდი, – რატომ ხარ ასე ბედნიერი-მეთქი? ეჭვებს კი აღძრავს, მაგრამ ზედმეტი ბედნიერება დანაშაული მაინც არ არის. როგორც ჩანს, შევეგუე თუ არა ამ ფაქტს, ამ მუდმივი სიხარულებისა და ბედნიერებების წყაროს ხელიდან გაშვება აღარ მომინდა. მომინდა, ჩემი უღიმღამო ცხოვრება თავისი ფეიერვერკებით გაეხალისებინა. მგონი ამის გამო შემიყვარდა.

მინდოდა, თვითონაც მიმხვდარიყო, რომ  მის გვერდით ჩემი საუკეთესო თვისებები საფუარმოყრილივით თვალსა და ხელს შუა იზრდებოდნენ და ბევრდებოდნენ, რომ მარტო მასთან არ მრცხვენოდა, ისეთი ვყოფილიყავი, როგორიც ვიყავი და რომ ისე მიყვარდა, როგორც არავინ და არაფერი სხვა. არ დავიჯერებ, რომ ვერ ხვდებოდა.

როცა ვინმეს, რაც კი რამ გაგაჩნია  იმათგან, ყველაზე ძვირფას რამეს სთავაზობ – „ზე-მეს“- საკუთარი თავის საუკეთესო ვერსიას, ყველა საიდუმლო ფიქრს, განცდასა და აზრს…   საერთოდ ყ ვ ე ლ ა ფ ე რ ს, რაც შენს გარშემოწერილობაში ეტევა თმის ღერიდან ფეხის ფრჩხილამდე და ის კი ამ ამბავს არაფრად აგდებს, აბა, როგორ იგრძნობ თავს? ხანდახან მინდებოდა ცუდად მომქცეოდა, ღირსება გაეთელა, თავმოყვარეობა შეელახა ჩემთვის… იმის მიზეზი მაინც მქონოდა, რომ შემძულებოდა. იმიტომ რომ ნამდვილი უსამართლობა იყო ჩემი შეთავაზებულის სანაცვლოდ, მისგან ნაწყალობევი „მეგობრობის” ნასუფრალის კენკვა.

ადრე

საბო ქადაგებაზე დავინახე, მისიონერებში გაწევრიანების შვიდი თვის თავზე. ძალიან გამიკვირდა: – არ ვიცოდი მისიონერი თუ იყავი, არასდროს გითქვამს-მეთქი. არც მე ვიცოდიო, – გაუხარდა და პირველად შემომხედა ისე – სხვანაირად. იქ ხომ არ მომცილებია, მერე გასაცილებლადაც გამომყვა. ჩემს სახლამდე ცოტაღა გვაკლდა, ხელი რომ ხელზე ჩამჭიდა და იმ თავისი ღვთაებრივი ღიმილით შემომღიმა.

ჩვენი შეხვედრიდან თვენახევარში „ღვთის შვილად“ მაკურთხეს და მქადაგებლების მოსამზადებელ ლექციებზე დავიწყე სიარული. წელიწადნახევარში მქადაგებელი გავხდი და კიდევ ნახევარ წელიწადში საბოზე დავქორწინდი. ღიმილით ამბობს ხოლმე – მაშინ ღმერთმა შეგვახვედრაო. მეც ვუღიმი და ვკოცნი, და ამ დროს  ყოველთვის მაწუხებს სინდისი, რომ  საბომ არაფერი იცის.

ახლა

დღესასწაულებს არ აღვნიშნავთ. პასტორი ჯონათანი მიიჩნევდა, რომ უსაგნო სიხარული, ნაყროვანება და დროსტარება ღმერთთან დაახლოებაში გვიშლის ხელს. მე უკვე შევეჩვიე, მაგრამ ვგრძნობ, რომ პატარებს უჭირთ. გოგოების ყველა კლასელს სახლში ნაძვის ხე რომ უდგას და ახალ წელსა და საჩუქრებზე ლაპარაკობს, ამ დროს ჩვენი ბინა ისევ ისე გამოიყურება, როგორც ყოველთვის. ჩვენი „როგორც ყოველთვის“ დასაწუნი სულაც არ არის, მაგრამ ამასთანავე, ეს მაინც როგორც ყოველთვისაა. ამ დროს ძალიან მწყდება გული, რომ ჩემს გოგოებს ჩვეულებრივი ცხოვრება არა აქვთ; რომ ვერასდროს აღნიშნავენ საკუთარ დაბადების დღეებს დიდი ტორტებით, ვერ ივლიან მუხლებზე გამოგლეჯილი ჯინსებით, ვერ იცეკვებენ ქანცის გაწყვეტამდე, როკ-კონცერტებზეც ვერ იყვირებენ ხმის ჩახრინწვამდე და სიყვარულითაც მხოლოდ მისიონერებს შეიყვარებენ -თითქოს ამის შეკვეთაც შეიძლებოდეს. ცოტათი დამნაშავე ამ ყველაფერში ჩემი თავიც მგონია, მაგრამ ეს  განცდა მხოლოდ დროებით, მდუმარე ლოცვის დადგომამდე მიგრძელდება…

ყველაზე მეტად ეს ლოცვები მომწონს! საღამოს მცირე ქადაგების შემდეგ  ისევ ოთახში რომ ვბრუნდებით, უკვე დაღამებას იწყებს. ამიტომ ერთმანეთის გამომეტყველებას მხოლოდ გვერდი-გვერდ მსხდომები თუ ვარჩევთ. ჩემ გვერდით კი ყოველთვის საბო ზის. ცოტა ხანში ყველანი ვჩუმდებით და ვცდილობთ ღმერთს გულით ველაპარაკოთ – უსიტყვოდ. ამ დროს საბო თვალებს ხუჭავს. ამით ვსარგებლობ და თვალს ვაპარებ – თხელ ქუთუთოებზე, ოდნავ შესამჩნევად აზიდულ ტუჩის კიდეებზე, ყელის გაყოლებაზე მფეთქავ ძარღვის კლაკნილზე ვაკვირდები და ღმერთის ნაცვლად მასზე ვფიქრობ. მერე ვგრძნობ, როგორ იზრდება, დიდდება და მაწვება მკერდთან რაღაც. და მიუხედავად იმისა, რომ მე საერთოდ არ მანაღვლებს არანაირი მისია, მიუხედავად იმისა, რომ მერვე წელია კარდაკარ იმის საქადაგოდ დავდივარ, რისი ერთი სიტყვისაც არ მწამს, მიუხედავად იმისა, რომ ჩვენს შვილებს არასდროს ექნებათ საკმარისი თავისუფლება, ასეთ წუთებში არაფერს ვნანობ! ვიცი, რომ მაშინ ნამდვილად სწორად მოვიქეცი.

უფრო ადრე

განსაკუთრებით მაშინ დავეჭვდი, დაბადების დღე რომ არ მომილოცა. საბოს არაფერი ავიწყდებოდა. კი არ დაავიწყდა, ადგა და არ მომილოცა. რომ ვნახე, ენის წვერზე შევიჩერე საყვედური და რატომღაც არაფერი ვკითხე.

სახლში დაბრუნებულმა კი ისევ იმაზე დავიწყე ფიქრი, რატომ არ ჰგავდა საბო არავის. იქნებ იმიტომ, თვეში ერთხელ გაურკვეველ ადგილას რომ იკარგებოდა? იქნებ იმიტომ, ჩემი დაბადების დღე რომ დაივიწყა? ან იმიტომ, წარმოუდგენლად ბედნიერი რომ იყო?.. ყველა საეჭვო მახასიათებელი გულდაგულ ჩამოვწერე და ამჯერად კითხვებით  საბოს კი არა, პირდაპირ ინტერნეტის საძიებო სისტემას  მივადექი.

ღმერთს ჩემს ცხოვრებაში დიდი მნიშვნელობა არასდროს ჰქონია. იმდენად იშვიათად მახსენდებოდა და მაღელვებდა მისი არსებობა-არარსებობის საკითხი, რომ ფიქრადაც არ გამივლია, საბოს უცნაურობა რამენაირად მისთვის დამეკავშირებინა. იმ დღეს კი, ბოლოს და ბოლოს მივხვდი, რაშიც იყო საქმე. საბო „ქრისტეს მისიონერის“ განსახიერება აღმოჩნდა, სრულად ერგებოდა მორჩილი „ქვაითესთის“ პორტრეტს. არ მსახურობდა ჯარში, არ ეწეოდა, არ სვამდა, არ სცნობდა დღესასწაულებს… ყოველთვიური გაუჩინარებისას, როგორც ჩანს, დიდ ქადაგებებსა და საჯარო აღსარებებზე დადიოდა, კვირაში სამ დღეს კი, არასდროს რომ  არ ეცალა საღამოობით, თურმე თვითონ დადიოდა საქადაგოდ…

და რაც ყველაზე სასოწარმკვეთი იყო ამ ყველაფერში, ქრისტეს მისიონერი საბო არავითარ შემთხვევაში არ დაუახლოვდებოდა ქალს, „ოჯახის შექმნის მიზნის“ გარეშე – ცოლად კი მხოლოდ თავისნაირს თუ შეირთავდა, მხოლოდ წმინდა წყლის ქვაითესთს! ასეთ დროს ბევრი არჩევანი არ არსებობს, ან ხელს ჩაიქნევ და ღმერთსა და სხვა მისიონერებს შეატოვებ შენი ოცნების მამაკაცს, ან მის მოქცევას ეცდები, ან…

ადრე

მისიონერთა ყოველთვიური, დიდი ქადაგების უახლოესი თარიღი მეორე დღეს გავარკვიე. ექვსი თვის განმავლობაში ქადაგებაზე დასასწრებად ყოველთვის სხვადასხვა ადგილას მივდიოდი და მეშვიდე თვეს, როგორც იქნა, იქ მოვხვდი, სადაც საჭირო იყო! შესვლისთანავე შევნიშნე საბო, ცოტა ხანში კი თვითონაც დამინახა. თვითონ ხომ გაიოცა ჩემი დანახვა, მაგრამ მე უფრო გავიკვირვე, – არ ვიცოდი მისიონერი თუ იყავი, არასდროს გითქვამს-მეთქი…

ახლა

პირველადაა ძნელი, თორემ მერე აღსარებებზე გასვლა დიდად არავის უჭირს, ერთ თვეში, აბა, იმდენ რა ცოდვას ჩაიდენ? მეც ვზივარ და მშვიდად ჩამოვთვლი, როგორ ვეჩხუბე შვილებს, როგორ ვიეჭვიანე საბოზე, ან როგორ გავივლე გონებაში უწმინდური აზრი. იმ მთავარ ცოდვას, ჩემს ცხოვრებას უკვე ათი წელი რომ გასდევს, რასაკვირველია, არასდროს ვახსენებ. საბოს დაკარგვისა მეშინია, თორემ სხვისი რატომ უნდა შემრცხვეს? განა ქვაითესთები ადამიანების მარადიული ნეტარებისთვის არ დავდივართ კარდაკარ? სამარცხვინო რა არის იმაში, თუ ჩემი ბედნიერებისთვის ცოტათი ვიცრუე, ქრისტეს მისიონერებსაც ჩემი საუკუნო  ნეტარება არ უნდოდათ?

მე ქვაითესთებს საერთოდ არ ვატყუებ. მართალია, არც მათი ღმერთის მწამს და არც იმ თაღლითი ბალტიმორის, მაგრამ ეს სულაც არ მიშლის ხელს, ჩემი მოვალეობა პირნათლად ვასრულო და კვირაში სამი დღის განმავლობაში დიდი ენთუზიაზმით ვიქადაგო მრავალი უაზრობა. დავდივარ საბოსთან ერთად, მიხარია, რომ ჩემ გვერდით არის, მიხარია, რომ ჩემთვის გაუგებარი  იდეები აღაფრთოვანებს, რომ რაღაც დიადის სწამს. მიხარია, რომ ასეთი ლაღი და ბედნიერია და დედამიწის ზურგზე არავის არ ჰგავს.

როგორც ჩანს, ღმერთისთვის სრულიად საკმარისია, რომ საბოს მისი სჯერა, მე კი – უბრალოდ საბოსი.

მე და რელიგია

(დიდხანს ვიფიქრე, დამედო თუ არა და გადავწყვიტე, რომ უნდა დამედო)

(ბავშვობა)

11 წლის ვიქნებოდი მაშინ, რელიგიის მასწავლებელი რომ ჯოჯოხეთის საშინელებებზე და იმ ცოდვილ ადამიანებზე გვესაუბრა, იქ რომ უნდა მოხვედრილიყვნენ. დიდხანს ვფიქრობდი და ძლივს გავუბედე კითხვა, ის კეთილი და კარგი ადამიანები სად მიდიან, რომელთაც ღმერთის არ სწამთ-მეთქი? შემომხედა და ხაზგასმული დარწმუნებულობით მითხრა, ასეთი ადამიანი კეთილი და კარგი ვერ იქნებაო. მახსოვს, ძალიან იმოქმედა ამ ფრაზამ. მასწავლებელს დიდი ავტორიტეტი ჰქონდა და მისი სიტყვები სანდოდ მეჩვენებოდა, მაგრამ მე ხომ მყავდა და, რომელსაც არ სწამდა ღმერთის. მისი ნათქვამით კი გამოდიოდა, რომ  არც კარგი ადამიანი არ იყო და თან ჯოჯოხეთის ტანჯვისთვის იყო განწირული. სახლში დაბრუნებული ირიბი კითხვებით ვცდილობდი გამომეტეხა ჩემი და, სწამდა თუ არა ოდესმე ღმერთის, ან თუ ჰქონდა შემორჩენილი პატარა ეჭვი მაინც, რომ ის არსებობდა? უკანასკნელ იმედს ვებღაუჭებოდი, იქნებ არც ისე ცუდადაა საქმე, იქნებ კიდევ აქვს შანსი-მეთქი…

ჯერ სკოლაშიც არ ვსწავლობდი. მახსოვს, როგორ მოგვივიდა ოჯახში სტუმრად ახლობელი, მე კი საძინებელში გამისტუმრეს. იქიდან მესმოდა ტირილით რომ უყვებოდა დედაჩემს საკუთარ დედაზე, მკერდის კიბოთი რომ ეღუპებოდა. პატარა ვიყავი და მართლმადიდებლური ხატების იკონოგრაფიაზე არაფერი მსმენოდა. უბრალოდ ის ვიცოდი, რომ და ვინჩის ოქროსფერჩარჩოიანი  ნახატი კედელზე ღვთისმშობელსა და იესოს გამოსახავდა. ამიტომ საწოლზე ავძვერი და მადონას მუხლებზე დაჩოქილმა, მთელი გულით ვთხოვე დახმარება იმ ქალის გადასარჩენად, თვალითაც რომ არ მენახა. არ იყო ამ სიტყვებში არცერთი დაწერილი ლოცვის სიტყვები, ისე ვთხოვე, ბავშვურად და გულუბრყვილოდ. როგორც იმ ადამიანს ვთხოვდი, რომელიც ჩემზე დიდი და ძლიერი იყო და ამიტომ ჩემზე გაცილებით მეტი შეეძლო.

***

ბავშვობაში ჩემი ღმერთი რუსული, დასურათებული ბიბლიის ღმერთი იყო. რუსულად კითხვა არ ვიცოდი (საერთოდაც არც ერთ ენაზე არ ვიცოდი კითხვა), მაგრამ ხატვა მიყვარდა და საათობით ვათვალიერებდი ბიბლიის გვერდებზე კაროლსფელდის შავ-თეთრ გრავიურებს. ახლაც კი როცა ღმერთს ახსენებენ, ხშირად ის ლამაზი მოხუცი წარმომიდგება ღრუბლების ფონზე; ნაოჭებასხმული გრძელი კვართით, დატალღული ჭაღარა თმა-წვერითა და მშვიდი სახით.

(მოზარდობა)

ათეისტებთან უაზრო კამათში მოზარდობისას ბევრჯერ ჩავრთულვარ, ყველაზე უარესი ის იყო, რომ ხელშესახებ ფაქტებს ითხოვდნენ, რწმენა კი არ არის ასეთ ფაქტებზე დამყარებული. მათი არგუმენტების გასაბათილებელი განათლება არ მქონდა, საბავშვო ბიბლიით შორს ვერ წავიდოდი, ამიტომ ხშირად დამარცხებულად ვგრძნობდი თავს.

რადგან შინდისფერყდიან, უზარმაზარ ბიბლიასთან შეჭიდება ასე მიჭირდა, ღმერთთან დასაახლოვებლად უფრო მარტივ გზად მარხვა მეჩვენა. ოღონდ ღირსეული მოძღვრის არჩევა რთულად გადასაწყვეტი საკითხი იყო ჩემთვის, ბევრ ძიებას რომ მოითხოვს ისეთი და სამომავლოდ გადავდე. ისე ვმარხულობდი, ჩემთვის, ჩუმად. არავისთვის გამიმხელია, რომ მარხვაზე ვიყავი, ამიტომ პატარა ტყუილების თქმაც მიწევდა და როცა შოკოლადს მთავაზობდნენ, – არ მინდა-მეთქი, ვუარობდი. ამ მარხვისას სულ სიამაყის განცდა მახლდა თან, თითქოს რაღაც გამორჩეულსა და მნიშვნელოვანს ვაკეთებდი.

***

იყო ასეთი უხერხული მომენტებიც, სამხატვრო სასწავლებლიდან გამოსულები სადმე ეკლესიას რომ ჩავუვლიდით, ჩემი მეგობრები პირჯვარს იწერდნენ. მე კი ვთვლიდი, რომ მხოლოდ მაშინ უნდა გადაიწერო პირჯვარი, როცა ეკლესია გეძახის. მართლა აქვს ზოგ ტაძარს ასეთი ძალა, მაგალითად მცხეთის ჯვარს. დაგყურებს ზემოდან ზვიადად, მთას შერწყმული სასწაულივით და ამ თავისი ძალით „გაიძულებს“ პირჯვარი გამოისახო. ასეთი პირჯვრის მწამდა, მაგრამ ჯგუფელების მიბაძვით მაინც ვისახავდი პირჯვარს სხვა ეკლესიებთანაც. ოღონდ სინდისი მქენჯნიდა, მექანიკური იყო ეს ყველაფერი და არაგულწრფელი. ამიტომ ცოტა ხანში მივატოვე. მახსოვს როგორ იჭვნეულად გადმომხედავდნენ ხოლმე, როცა მათი პირჯვრის გადაწერის ცერემონიალს უძრავად შევყურებდი, მეშინოდა, რომ ამის გამო შეიძლება ისე აღარ ვყვარებოდი, როგორც უწინ.

(ახალგაზრდობა)

თორნიკე გაცნობიდან ერთ კვირაში შემიყვარდა. არასდროს არ მენახა ასეთი მომხიბვლელი, თბილი, მხიარული ადამიანი. ისეთი, ყველას რომ ადვილად უყვარდება, ყოველთვის შეუძლია გაგაცინოს და ოცდახუთი წლისაც კი ბავშვივით გულახდილი და სუფთაა. დიდხანს მიყვარდა, დიდხანს და უიმედოდ, მარტო მეგობრობას ვიღებდი სანაცვლოდ და ისეთ დღეში ჩავვარდი, თავადვე ავუხსენი სიყვარული და ვთხოვე აღარასდროს შემხმიანებოდა, იმიტომ რომ ძალიან მტანჯავდა ეს უმომავლო ურთიერთობა.

მერეღა, სრულიად მოულოდნელად და უცნაურად გავიგე, რომ თორნიკე იმ აღმსარებლობისა იყო, ასე რომ არ უყვართ საქართველოში. თურმე ჩვენი საკმაოდ ახლო მეგობრობის პერიოდში მუდმივად მალავდა ამას, მალავდა ყველა ხერხით.  თავიდან ძალიან მძაფრად აღვიქვი ეს სიახლე. „ოღონდ ეს არა!“ – მიტრიალებდა თავში. გამიჭირდა მაშინვე შეგუება, თუმცა იმასაც ვერ ვიტყვი, რომ დიდი ხანი მოვუნდი ამ ამბის გადახარშვას. ცნობის დონეზე კი შემომრჩა, მაგრამ ამ ინფორმაციას არაფერი ჰქონდა საერთო ჩემს განცდებთან, ეს მრწამსი ხომ იმ ადამიანისა იყო, რომელიც ასე ძალიან მიყვარდა. მიუხედავად იმისა, რომ დროთა განმავლობაში სიყვარულმა გამიარა, ამ მოულოდნელ აღმოჩენას მერეც არაფერი შეუცვლია მის მიმართ დამოკიდებულებაში. თორნიკე დღემდე განსაკუთრებულ ადამიანად რჩება ჩემს ნაცნობებში, ყველასთან მხიარულება რომ მოაქვს ისეთად.

თუმცა რაღაც მაინც შეიცვალა. პირველად დავფიქრდი, რომ გარკვეული მიზეზების გამო მოძულებული მრწამსის მქონე ადამიანები არ შეიძლება ამ მრწამსის გამო ერთნაირებად მიიჩნიო და მათი დანახვისას მხოლოდ ეს ერთადერთი იარლიყი გახსენდებოდეს. კათოლიკე, მუსლიმი, ბაპტისტი, იეჰოვას მოწმე, ათეისტი… ეს სამედიცინო დიაგნოზი არაა.

კიდევ იმასაც მივხვდი, რომ ადამიანი, რომელსაც საკუთარი რწმენის დამალვა უწევს, ვერასდროს იქნება ბოლომდე თავისუფალი და ბედნიერი და ამ შემთხვევაში პრობლემა მასში კი არა, ჩვენშია. იმ საზოგადოებაში, რომელიც თავისი დამოკიდებულების გამო აიძულებს, დამალოს საკუთარი არცთუ ისე პოპულარული აღმსარებლობა. იმიტომ რომ არ გაირიყოს, იმიტომ რომ დაცინვის ობიექტი არ გახდეს და იმიტომ, რომ ისე არ დაუწყონ ყურება, როგორც უცხოს.

* * *

არ მახსოვს, როდის მოხდა ეს, მართლა არ მახსოვს. უბრალოდ ერთ დღეს ღმერთმა ჩემთვის  არსებობა შეწყვიტა. თეთრწვერა, ყოვლისშემძლე მოხუცი ჩემი ცხოვრებიდან გაქრა. მხოლოდ შესისხლხორცებული ჩვეულებები დამიტოვა, – ხატებისადმი მოწიწება,  შობისა და აღდგომის აღნიშვნა, შეძახილი „ქრისტე აღსდგა“…  თვითონ კი სადღაც მითოსის სამყაროში გადაინაცვალა ზევსის, პოსეიდონისა და ჰადესის გვერდით, თავისი სამოთხითა და ჯოჯოხეთით, ეშმაკითა და ანგელოზებით. ისტორიული ფაქტებისა მჯეროდა, ოღონდ სანახევროდ. ქრისტე ნამდვილად უნდა არსებულიყო, მაგრამ მთლად ისეთიც არ უნდა ყოფილიყო, როგორსაც ბიბლია აღწერდა.

მაგრამ მე ახლაც მეშინია ამის გამხელის, მეშინია იმიტომ, რატომაც პირჯვრის გადაუწერლობისას მეშინოდა,  მეშინია იმიტომ, რატომაც შემეშინდა 11 წლისას, როცა გავიგე, რომ ურწმუნოები არ შეიძლება იყვნენ კეთილები. ვაითუ ბევრი ფიქრობს ასე, ვაითუ ის ფაქტი, რომ მე ღმერთის არ მწამს, შეიძლება იმის საფუძველი გახდეს, რომ ადამიანებმა აღარ მიმიჩნიონ თავისიანად. დამიწესონ ლიმიტები და საზღვრები, რომლის იქითაც ურწმუნო ადამიანს არ შეუძლია გამოთქვას აზრი, ჩაერთოს რელიგიურ საკითხებზე კამათში და ისაუბროს სიკეთეზე

***

14 წლით უკან რომ დავბრუნდე, ჩემს მასწავლებელს ვეტყოდი, რომ ცდება. რომ მისმა ღმერთმა უმნიშვნელოვანესი ღირებულება დაგვიტოვა – არჩევანის თავისუფლება. რომ ერთი სახის არჩევანი ავტომატურად არ გულისხმობს სხვა არჩევნების კომპლექტს. რომ ის, რომ ადამიანი ათეისტია, არ ნიშნავს მანკიერი თვისებების ნაკრების ფლობას. ეს საერთოდ არაფერს არ ნიშნავს. რადგან ადამიანობა არ იზომება ერთადერთი საზომი ერთეულით, რომელსაც რწმენა ჰქვია.

ვეტყოდი, რომ ადამიანები მრავალფეროვანნი და განსხვავებულები არიან, რომ არსებობს უამრავი ღმერთი, რელიგია და მრწამსი და თითოეული მათგანის მიმდევრებში იყვნენ გმირები, ქველმოქმედები, სამშობლოსთვის შეწირულები… უბრალოდ კარგი მამები და დედები, ღირსეული მეგობრები და ერთგული მეუღლეები… რომ ღმერთი, თუ ის არსებობს, ასეთ ადამიანებს თვლის მისი მცნებების ერთგულად. რომ მართლმადიდებლური წესით მონათვლა სულაც არ არის ერთადერთი გზა ჭეშმარიტებისა და ნათლისაკენ. იმასაც ვეტყოდი,  რომ შოკოლადის ჭამა-არჭამა სინამდვილეში არაფერს წყვეტს და რელიგია არ დაიყვანება ასეთ წვრილმანებზე. ღმერთი (თუ ის არსებობს) გაცილებით დიდი უნდა იყოს, ამ დეტალებზე ამაღლებული. რომ მისთვის ყველაზე მნიშვნელოვანი სიყვარულის უნარი უნდა იყოს, როგორ უყვართ ადამიანებს ერთმანეთი და რას აკეთებენ ამ სიყვარულის ძალით.

მე ასეთი ადამიანების მჯერა, სხვადასხვა რელიგიისა და მრწამსის მიმდევრების, განსხვავებულების, ფერადების, იმათი, ვისთვისაც სიყვარული, თავისუფლება და სიკეთე ცარიელი სიტყვები არაა. ვინც ამისთვის შრომობს, იღვწის და იბრძვის და თუ ოდესმე ისევ ვიწამებ, მხოლოდ მათ საერთო ღმერთს. რადგან ის იქნება ერთადერთი ჭეშმარიტი ღმერთი და მე ასეთი ღმერთის მინდა მჯეროდეს.